|
‘Only Human’
van Peter Bogers, landhuis
Oud-Amelisweerd, Bunnik. T/m 29 sept,
toegang alleen met rondleiding,
zaterdag en zondag, om 11.30, 13, 14.30 en 16u. Lief, raar of wreed, maar altijd menselijk Volkskrant Augustus 2002 Het landhuis
Oud-Amelisweerd, even buiten
Bunnik nabij Utrecht, is normaliter
een oord waar de tijd volkomen
stilstaat. Vroeger een buitenpaleis, tegenwoordig een monument dat
zijn bestaansrecht niet aan de
bijzondere architec- tuur
ontleend, maar aan het exclu- sieve behang.
Handbeschilderde Chinese 'papierbehangsels' uit 1770 die als
enige in Europa nog op de
originele plaats te bezichti- gen zijn; zo
teer en kwetsbaar dat je
binnenshuis nauwelijks je neus durft te
snuiten. Het Centraal
Museum, beheer- der van het
pand, organiseert sinds enkele
jaren tentoonstellin- gen in de
anderhalve maand dat de bijzondere
kamers opengesteld worden. Deze
zomer zwoegt en siddert het
huis onder de video- projecties
van Peter Bogers, die bezit neemt
van zijn ruimte als een niet al
te zachtzinnige geest. Only Human
heet zijn opstel- ling van
zeven videoprojecties en dat klinkt
bijna verontschuldi- gend. Wat je
ziet, is lief, raar of wreed, maar
menselijk is het alle- maal. De
vingertopjes die op klei- ne schermpjes
te zien zijn, alsof ze het
beeldscherm van binnenuit beroeren.
Maar ook de aaneen- schakeling
van geweld in het werk Videoviolence,
dat heel korte frag- menten uit
films vertoond die alle- maal een paar
keer herhaald wor- den. Ritmisch
zie je rake klappen, beuken,
schieten, en dat gaat maar door en door
en door. Bogers liet
het werk uit 1997 al meerdere
keren zien, in steeds een andere
opstelling. Dit keer is de keten van
geweld op een monitor te zien in
een zaal met een rococo tafereel op
de wanden van spele- varende adel
uit de achttiende eeuw. Groter
contrast lijkt er niet. Een deel van
de schildering wordt door Bogers
opnieuw geprojec- teerd, en bij
elke klap uit Video- violence
dreunen de twee dame- tjes eventjes
mee. Het is
een mooie
metafoorvoor de tv-kijken- de mens, die
onaangedaan een Joumaal vol
moorden doodslag kan
doorstaan. Peter Bogers
(1956) is van de 'eerste' generatie
Nederlandse kunstenaars
die video als hun in- strument
kozen. Hij word al vroeg ontdekt door
galerist Rene Coelho (de latere
oprichter van Montevi- deo, tot nog
toe het enige centrum voor
mediakunst in Nederland). In
Amelisweerd is duidelijk dat Bogers zijn
vak tot in de puntjes beheerst. Wat
je ziet is niet inge- wikkeld: een
lichaam onder water dat af en toe
boven komt om adem te halen; een
vader (Bogers zelf) die liefdevol
met zijn zoon wor- stelt; een
schreeuwende mond en een
luisterend oor. Maar door een
uitgekiende pro- jectie (geen
sinecure in zo'n om- geving) en
geluid kruipt Bogers onder je huid
als het vocht onder het behang.
Je krijgt het benauwd, je snakt naar
adem als de persoon in beeld. Of
je voelt juist mee met die
vechtpartij die geen vechtpar- tij is,
maar een zachtzinnige krachtmeting
tussen een volwas- sen en een
jong lichaam. Het meest recente Without the Word II (2002) lijkt een reactie op de huidige informatiestroom. De stemmen van zes sprekers op mo- nitoren maken je horendol, tot Bogers de pratende hoofden voor even het zwijgen oplegt en hun ogen sluit. De stilte is voelbaar, na al dat gekakel, al dat gekrakeel, al die talen. Jongens, zeggen de pa- pierbehangsels, alsjeblieft, voor even nou, koppen dicht. En mag het licht uit. |