|
‘Only Human’ van Peter Bogers, landhuis Oud-Amelisweerd, Bunnik. T/m 29 sept, toegang alleen met rondleiding, zaterdag en zondag, om 11.30, 13, 14.30 en
16u. Lief, raar of wreed, maar altijd menselijk Volkskrant Augustus 2002 Het landhuis Oud-Amelisweerd, even buiten Bunnik nabij Utrecht, is normaliter een oord waar de tijd volkomen stilstaat. Vroeger een buitenpaleis, tegenwoordig een monument dat zijn bestaansrecht niet aan de bijzondere architec- tuur ontleend, maar aan het exclu- sieve behang. Handbeschilderde Chinese
'papierbehangsels' uit 1770 die als enige in Europa nog op de originele plaats te bezichti- gen zijn; zo teer en kwetsbaar dat je binnenshuis nauwelijks je neus durft te snuiten. Het Centraal Museum, beheer- der van het pand, organiseert sinds enkele jaren tentoonstellin- gen in de anderhalve maand dat de bijzondere kamers opengesteld worden. Deze zomer zwoegt en siddert het huis onder de video- projecties van Peter Bogers, die bezit neemt van zijn ruimte als een niet al te zachtzinnige geest. Only Human heet zijn opstel- ling van zeven videoprojecties en dat klinkt bijna verontschuldi- gend. Wat je ziet, is lief, raar of wreed, maar menselijk is het alle- maal. De vingertopjes die op klei- ne schermpjes te zien zijn, alsof ze het beeldscherm van binnenuit beroeren. Maar ook de aaneen- schakeling van geweld in het werk Videoviolence, dat heel korte frag- menten uit films vertoond die alle- maal een paar keer herhaald wor- den. Ritmisch zie je rake klappen, beuken, schieten, en dat gaat maar door en door en door. Bogers liet het werk uit 1997 al meerdere keren zien, in steeds een andere opstelling. Dit keer is de keten van geweld op een monitor te zien in een zaal met een rococo tafereel op de wanden van spele- varende adel uit de achttiende eeuw. Groter contrast lijkt er niet. Een deel van de schildering wordt door Bogers opnieuw geprojec- teerd, en bij elke klap uit Video- violence dreunen de twee dame- tjes
eventjes mee. Het
is een mooie metafoorvoor de tv-kijken- de mens, die onaangedaan een Joumaal vol moorden doodslag kan doorstaan. Peter Bogers (1956) is van de 'eerste'
generatie Nederlandse kunstenaars die video als hun in- strument kozen. Hij word al vroeg ontdekt door galerist Rene Coelho (de latere oprichter van Montevi- deo, tot nog toe het enige centrum voor mediakunst in Nederland). In Amelisweerd is duidelijk dat Bogers zijn vak tot in de puntjes beheerst. Wat je ziet is niet inge- wikkeld: een lichaam onder water dat af en toe boven komt om adem te halen; een vader (Bogers zelf) die liefdevol met zijn zoon wor- stelt; een schreeuwende mond en een luisterend oor. Maar door een uitgekiende pro- jectie (geen sinecure in zo'n om- geving) en geluid kruipt Bogers onder je huid als het vocht onder het behang. Je krijgt het benauwd, je snakt naar adem als de persoon in beeld. Of je voelt juist mee met die vechtpartij die geen vechtpar- tij
is, maar een
zachtzinnige krachtmeting tussen een volwas- sen en een jong lichaam. Het meest recente Without the Word II (2002) lijkt een reactie op de huidige informatiestroom. De stemmen van zes sprekers op mo- nitoren maken je horendol, tot Bogers de pratende hoofden voor even het zwijgen oplegt en hun ogen sluit. De stilte is voelbaar, na al dat gekakel, al dat gekrakeel, al die talen. Jongens, zeggen de pa- pierbehangsels, alsjeblieft, voor even nou, koppen dicht. En mag het licht uit. |