Het perspectief van de verzamelaar, Cees van den Burg over PARTS Project in Den Haag

Hoe kijkt een verzamelaar naar kunst? De tentoonstellingsruimte PARTS Project in Den Haag is door Cees van den Burg opgericht om de keuzes en visies van verzamelaars te presenteren. Eline van der Haak bezocht de huidige tentoonstelling 'Bodyscanning' van Peter Bogers en sprak met Van den Burg over het succes van zijn initiatief: 'Steeds meer verzamelaars weten me te vinden.'

Een klein jaar geleden richtte Cees van den Burg PARTS Project op, dat programmeert vanuit het perspectief van de verzamelaar. Bij PARTS toont hij de visies en keuzes van verschillende verzamelaars als aanvulling op het bestaande aanbod van musea en galeries. Van den Burg focust zich met PARTS Project, dat staat voor Private Art Sharing, op werk van kunstenaars die in Nederland niet door een galerie vertegenwoordigd worden en al geruime tijd geen aandacht hebben gekregen binnen het circuit van presentatie-instellingen.

Het komende jaar toont PARTS vier exposities van ieder acht weken. De keuze voor een bepaalde kunstenaar of thema wordt door andere verzamelaars aangedragen of soms door Van den Burg zelf gekozen. Hij benadrukt echter dat PARTS Project los staat van zijn eigen verzameling. Van den Burg: 'Ik faciliteer alleen en mijn mening doet er in feite niet toe. Aan de andere kant heb ik voor een toekomstige expositie een betreffende kunstenaar gevraagd een bepaald werk aan de tentoonstelling toe te voegen, dat er in eerste instantie niet te zien zou zijn. In die zin heb ik uiteindelijk wel het laatste woord.' Veel verzamelaars weten inmiddels de weg naar PARTS te vinden, Van den Burgs netwerk groeit gestaag.

Met PARTS wil Van den Burg zijn liefde voor beeldende kunst uitdragen aan anderen. Op dit moment heeft PARTS genoeg financiële middelen om nog een paar jaar te kunnen blijven programmeren, maar Van den Burg geeft aan dat het bedrag dat hij beschikbaar had gesteld sneller opgaat dan hij van tevoren had gedacht. 'Het zou mooi zijn als andere verzamelaars op den duur financieel zouden kunnen bijdragen.'

Peter Bogers, Medical imaging, 2012

De huidige tentoonstelling Bodyscanning met werk van Peter Bogers getuigt van de meerwaarde van PARTS; het is een bijzondere tentoonstelling met werken van hoge kwaliteit die een heldere samenhang met elkaar hebben. De tentoonstelling toont een belangrijk deel van het oeuvre van de kunstenaar, die al dertig jaar actief is, maar in Nederland minder bekendheid geniet. De tentoonstelling kwam tot stand via een andere verzamelaar, die Van den Burg in contact bracht met Bogers.

Peter Bogers, die opgeleid is als beeldhouwer, stapte in zijn werk vrij snel over op het maken van performances, die hij vastlegde op video. Hij gebruikte het medium eerst vooral ter registratie, maar ging daarna over in het creëren van zogenaamde videosculpturen. Bodyscanning toont werk uit deze beginperiode naast meer recent werk.

In Bodyscanning is het menselijk lichaam overal aanwezig: er zijn projecties van bewegende handen en vingertoppen, terwijl de tentoonstellingsruimte in zijn geheel in de gaten wordt gehouden door een in de lucht hangende ronde lens waarin een oogbal wordt geprojecteerd. In andere werken zorgt het lichaam voor afdrukken in klei en zweven er losse onderdelen van een lijf tussen allerlei elektronische componenten. Hoewel de beelden van het lichaam herkenbaar zijn, hebben ze keer op keer een vervreemdend effect. Geïsoleerd van hun dagelijkse context, functioneren de handen, voeten, ogen en monden als abstracte, losstaande objecten.

Peter Bogers, Clayman, 1980. Performance. 

In de video Gelotologist (2015) wordt een mond close-up in beeld gebracht, waardoor het gezicht waar de mond deel van uitmaakt, buiten beeld valt. Er volgt een hard gelach, waarbij alleen de binnenkant van de mond zichtbaar is. Het geluid van de lach is door het gebruik van de tien speakers overdonderend. Naarmate de video vordert, worden de geluiden en de mond steeds agressiever en hierdoor vreemder. Dit effect wordt versterkt doordat beeld en geluid niet synchroon lopen, wat resulteert in meer dissociatie.

Waar wij de lach doorgaans associëren met iets positiefs, komt deze in dit werk als zeer dreigend en gevaarlijk naar voren; als een soort tunnel die ons ieder moment kan opslokken. Aan het einde wordt het werk rustiger, het beeld verbreedt en we krijgen het hoofd te zien waar de mond aan toebehoort. Hoewel het beeld wazig blijft, komt de herkenning langzaam terug en ontstaat een zekere sereniteit, een staat van catharsis.

Peter Bogers, Portret, 1992.